Açığa Satış Nedir? Nasıl Yapılır?

Açığa satış, piyasada veya hisse özelinde düşüş beklentiniz olduğunuz dönemlerde elinizde olmayan bir hisse senedini aracı kurumlar vasıtasıyla satmaktır. Açığa satış yasal bir işlemdir.
Genel olarak piyasada ve uygun gördüğünüz hisse senetlerinde düşüş beklentiniz varsa açığa satış işlemi yaparak para kazanabilirsiniz. Normalde hisse senetleri piyasasında fiyat yükseldikçe para kazanabilirsiniz. Çünkü alım yapma imkanına sahipsinizdir. Açığa satış ise bunun tam tersidir. Elinizde o hisse senedi olmadan, ilgili hisse senedini aracı kurumlar aracılığıyla ödünç alarak satış işlemi yapma imkanı sağlar. Özetlemek gerekirse; Açığa satış, piyasanın düşmesini beklediğiniz özelinde düşüş beklediğiniz hisse senetlerinde kendinize ait olmayan bir hisse senedini, kendinize göre bir zaman periyodunda satmak demektir. Normal koşullarda hisse senedini satın alarak fiyat yükselişlerinden para kazanan bir yatırımcı, sahip olmadığı hisse senedini açığa satış ile satarak düşüşten de kazanç elde edebilir.

Açığa Satış Türleri

Açığa satış 2 şekilde olabilir;

1. Gün içi kapanacak şekilde; Hisse senedinin satış işlemini aynı gün kapatmaktır. Bu yöntem için hiçbir şekilde teminat, hisse kiralama vs. gerekmez.
2. Gün içi kapanmayacak şekilde; Piyasada trendin aşağı gideceğini düşünüyorsanız 3 gün, 5 gün belki 1 hafta veya daha fazla zaman sürecinde satış bekliyorsanız, gün içi kapanmayacak şekilde açığa satış emri verebilirsiniz. Fakat burada şöyle bir önemli husus var; bu tip gün sonu kapanmayacak açığa satışlar için aracı kurumunuzun bu hisseyi sizin içi hisse sahiplerinden kiralaması gerekmektedir. Kiralama işlemi bir fondan, aracı kurumun mevcut müşterilerinden veya Takas Bank ödünç piyasasından gerçekleştirilebilir. Kiralama için müşteriden faiz talep edilmektedir. Talep edilen faiz, hisse senedinin bulunabilirliğine göre değişmektedir. Eğer o hisse zor bulunan bir hisse ise faiz oranları yüksek olacaktır.

Açığa Satış Hangi Hisselerde Yapılır?

Açığa satış işlemi A ve B grubu tüm hisselerde yapılabilir. Fakat aracı kurumun sizin risk profilinize göre internet üzerinden açığa satış yapabileceğiniz hisse senetlerini sınırlandırması da mümkündür.

Açığa Satış Nasıl Yapılır?

Açığa satış işlemi yasaldır ve SPK’nin kurallarına uyan kişiler tarafından yapılabilir. Fakat bunun için aracı kurumunuzun açığa satış yaptırabilir yetkisine sahip olması gerekir. Ülkemizde yeni yaygınlaşmaya başlayan bu yöntem ile yatırımcılar, piyasa düşerken de para kazanabilirler. açığa satış işleminde elinizde olmayan bir hisse senedini yüksek fiyattan satıp, ardından da düşük fiyattan alım işlemi gerçekleştirilir. Buradaki mantık yatırım aracını yani açığa satışa konu olan enstrümanı değeri düşmeden önce yüksek fiyata satmaktır. Örnekle açıklamak gerekirse; Finansallarının kötü olduğunu düşündüğünüz ve düşüş öngördüğünüz bir hisse senedinde yaşanacak bu düşüşten para kazanmak istiyorsunuz, hissenin 1 lot değerinin 10 TL olduğunu ve 30 gün vadeli olarak 50 lot açığa satışta bulunduğunuzu varsayalım. Bunun sonucunda hisse senedi fiyatı ilerleyen dönemlerde 10 TL'nin altına indiğinde kar, üzerine çıktığında zarar edeceksiniz. Böylece yaşanacak düşüşten para kazanacaksınız.

Yukarıdaki örnekte 1 lotun değerinin 6 TL’ye indiğini varsayarsak. (50 x 10 = 500), (50 x 6 = 300) Bu durumda (500 – 300 = 200) 200 TL kar elde edilmiş olur. Eğer tam tersi bir durum olup, hisse senedi fiyatı yükselseydi 1 lotun 13 TL'ye çıktığını varsayalım (50 x 13  = 650), ( 650 – 500= 150) 150 TL zarar edilir.